Με την ευκαιρία της επετείου 170 χρόνων από την κοίμηση του Μοναχού Ματθαίου του Βατοπαιδινού (1774-1849), μουσικού, κωδικογράφου, διδασκάλου της ψαλτικής τέχνης, η Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου διοργάνωσε εκδήλωση προς τιμήν του, η οποία πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 10 Δεκεμβρίου 2019 στην Αθήνα, στο θέατρο Παλλάς επί της Βουκουρεστίου.
Στο πρώτο μέρος της εκδήλωσης (ώρες: 5:00-6:30 μ.μ.) διεξήχθη Επιστημονική Εσπερίδα με τίτλο, «Μοναχός Ματθαίος Βατοπαιδινός (1774-1849), Βιογραφία – Εργογραφία – Μουσικολογικά σχόλια». Χαιρετισμό απηύθυνε ο Αρχιμ. Εφραίμ, Καθηγούμενος της Ι.Μ. Μονής Βατοπαιδίου και ομίλησαν οι μουσικολόγοι ερευνητές Αχιλλέας Χαλδαιάκης, καθηγητής Βυζαντινής Μουσικολογίας και Ψαλτικής Τέχνης του ΤΜΣ του ΕΚΠΑ, Γεώργιος Κωνσταντίνου, δρ. του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου και Κωνσταντίνος Λανάρας, Msc Μουσικολογίας, σε μουσικολογικό ακροατήριο με προσκλήσεις.
Στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης (ώρα έναρξης: 8:00 μ.μ.) έψαλαν ύμνους, συνθέσεις του Ματθαίου του Βατοπαιδινού ο «Χορός Αγιορειτών Πατέρων» με χοράρχη τον Γέροντα Δαμασκηνό Νεοσκητιώτη, οι «Μαΐστορες της Ψαλτικής Τέχνης» με Χοράρχη τον Αχιλλέα Χαλδαιάκη και η «Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία» με Χοράρχη τον Γεώργιο Κωνσταντίνου, και οι μονοφωνάρηδες Γρηγόριος Νταραβάνογλου, Άρχων Μαΐστωρ της Μ.τ.Χ.Ε., Ιωάννης Χασανίδης, Πρωτοψάλτης της Ι. Μονής Αγίας Θεοδώρας Θεσσαλονίκης, Δημήτριος Γαλάνης, Πρωτοψάλτης και Χοράρχης του Χορού Ψαλτικής «Κλείδα» και Γεώργιος Κωνσταντίνου, Χοράρχης της Ελληνικής Βυζαντινής Χορωδίας. Την εναρκτήρια ομιλία έκανε ο Αρχιμ. Εφραίμ, Καθηγούμενος της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου.
Ο Ματθαίος ο Βατοπαιδινός αποτελεί μία εξέχουσα προσωπικότητα στον χώρο της Βατοπαιδινής ψαλτικής παράδοσης. Υπήρξε ψάλτης, καλλιγράφος κωδικογράφος, μεγάλος εξηγητής της σημειογραφίας στην σημερινή γραφή, υπέροχος μελοποιός και απαράμιλλος διδάσκαλος της ψαλτικής τέχνης. Δραστηριοποιήθηκε μουσικά αρχικά στην Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια μετά τα τέλη της δεύτερης δεκαετίας του 19ου αιώνα στην Μονή Βατοπαιδίου έως την κοίμησή του. Είναι από τους σπουδαιότερους μουσικούς κωδικογράφους, σώζονται 58 δικοί του κώδικες από τους οποίους οι 28 στην Μονή Βατοπαιδίου. Η ψαλτική του δραστηριότητα στο Άγιον Όρος ήταν πολλαπλή και πολυσήμαντη.
