Συμμετείχα με ανακοίνωση, υπό τον τίτλο: Plato’s Influences in the Greek Religious Music Theory

In the Timaeus, Plato presents the Creator who “gave the world the shape ‘which was suitable and akin to its nature’, i.e. a rounded spherical shape, ‘because he believed that likeness is incalculably more excellent than unlikeness’. The Creator then assigned to the world a rotatory or circular movement, ‘which is the most appropriate to mind and intelligence’…” Timaeus in particular mentions: The construction of the world used up the whole of the four elements. For the creator constructed it of all the fire and water and air and earth there was, leaving over no part or power of any of them, reasoning in the following way […] to make this world as whole and complete as possible […] As for the shape, he gave it one that was suitable and akin to its nature. A suitable shape for a living being that was to contain within itself all living beings would be a figure that contains all possible figures within itself. Therefore, he gave it a rounded spherical shape, with the extremes equidistant in all directions from the centre. This of all shapes is the most complete and most like itself, which he gave to it because he believed that likeness is incalculably more excellent than unlikeness […] He then assigned to it the movement suited to its body, that one of the seven motions [meaning, apart from rotary, the “linear motions, in connection with the dimensions of space, that is up and down, backwards and forwards, right and left and vice versa”] which is especially associated with the mind and intelligence. And he set it turning continuously in the same place, spinning around upon itself, freed from the wandering of all other six motions which were taken away.

The present paper is dealing with the symbol of the circle, a shape that symbolizes the universe which surrounds us; a small reflection of the harmony of the world in which we live, a world that is driven by circular movements. The principle of “circularity” is “a key element in the Pythagorean view of the world” and is carried forward by Plato where it “becomes a predominant pattern in platonic astronomy”. At the same time, the circle is a symbol of crucial importance for the Greek Religious Music Theory as well; through a circle, the so-called Wheel of the Eight Modes, the masters of Greek Music used to teach the Theory of Greek Music and one can grasp the philosophical background and the inmost symbolism connected to this circular shape’s ancient use reflected in the inner sense of the entire Greek Religious Music.

The above-mentioned approach of the present paper is specifically undertaken in conjunction with the music education and theoretical inheritance in Plato’s Academy, as it is transmitted through a Pythagorean Philosopher, Theon of Smyrna, in his  well-known work Mathematics Useful for Understanding Plato.

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ: ΕΝΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΥΟ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥΣ

Το Σάββατο και την Κυριακή, 15 και 16 Σεπτεμβρίου 2016, πραγματοποιήθηκε στην περιοχή Shandong της Κίνας, στην Πόλη Zibo (380 περίπου χιλιόμετρα νότια του Πεκίνου), ένα επιστημονικό συνέδριο με θέμα: Η Ακαδημία Jixia και η Ακαδημία του Πλάτωνα: Συνέδριο για τον κινεζικό και ελληνικό κλασικό πολιτισμό (Jixia Academy and Plato’s Academy – Chinese and Greek Classical Civilizations Summit Forum). Οι διοργανωτές μάλιστα για να τονίσουν τη σημασία της συνάντησης των ειδικών προτίμησαν να την ονομάσουν «σύνοδο κορυφής» (summit forum) και όχι απλά συνέδριο (conference). Το συνέδριο αυτό ήταν αποτέλεσμα συζητήσεων που είχαν προηγηθεί μεταξύ της ελληνικής και της κινεζικής πλευράς, δηλ. της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών και του Qi Culture Research Institute (Ινστιτούτου Μελέτης του Πολιτισμού που αναπτύχθηκε στην περιοχή κατά την περίοδο 1045-221 π.Χ.) και του Πανεπιστημίου του Shandong (Shandong University of Technology) στο οποίο ανήκει το Ινστιτούτο.

Στο συνέδριο πήραν μέρος Καθηγητές από τη Φιλοσοφική Αθηνών, ενώ εκπροσωπήθηκαν και τα Πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Πατρών. Από την κινεζική πλευρά συμμετέσχον Καθηγητές από το Shandong University, Ερευνητές του Ινστιτούτου που αναφέραμε, καθώς και καθηγητές από άλλα Πανεπιστήμια της Κίνας και από την Ταϊβάν. Όπως δείχνει και το θέμα του συνεδρίου, οι ομιλητές επικεντρώθηκαν κυρίως στη μελέτη του πολιτισμού του 4ου π. Χ. αιώνα (η Ακαδημία Jixia ιδρύθηκε γύρω στο 370 π.Χ., ήκμασε στο τελευταίο τέταρτο του αιώνα και διατηρήθηκε μέχρι το 221 π. Χ.). Με τις εισηγήσεις τους οι ομιλητές είτε προχώρησαν σε απευθείας σύγκριση των δύο Ακαδημιών είτε έθεσαν θέματα που είχαν απασχολήσει τους εκπροσώπους της μιας ή της άλλης Ακαδημίας (εξετάστηκαν, π.χ., ζητήματα ηθικής, μεταφυσικής, πολιτικής, παιδείας, αισθητικής, ρητορικής, κλπ) . Επιπλέον, τέθηκαν και ιστορικά ζητήματα είτε ευρύτερα, σχετικά με την παράλληλη ιστορική εξέλιξη των δύο λαών, είτε στενότερα, σχετικά με την ίδρυση και ιστορική εξέλιξη των δύο Ακαδημιών. Το συνέδριο έκλεισε με οργανωμένη συζήτηση των ειδικών στην οποία έγινε προσπάθεια να προχωρήσει βαθύτερα η σύγκριση μεταξύ των δύο Ακαδημιών, να απαντηθούν απορίες που είχαν εγερθεί εκατέρωθεν και να διατυπωθούν ζητήματα που χρήζουν πλέον περαιτέρω ειδικότερης διερεύνησης στη συνέχεια.

Στα συμπεράσματα του συνεδρίου αναφέρεται ότι η επιστημονική αυτή συνάντηση έδωσε την ευκαιρία για μια ζωντανή και γόνιμη συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων και εκφράζεται η βεβαιότητα ότι αυτός ο διάλογος θα συνεχιστεί στο ίδιο επίπεδο και με το ίδιο ενδιαφέρον και θα φωτίσει κοινές πτυχές του πολιτισμού της Ελλάδας και της Κίνας στην αρχαιότητα, δίνοντας έτσι μια νέα διάσταση στη μελέτη του αρχαίου κόσμου και μια νέα οπτική στην προσπάθεια κατανόησής του.

Μετά τη λήξη του συνεδρίου η Κοσμήτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής κ. Ελένη Καραμαλέγκου και ο Πρόεδρος του Πανεπιστημίου του Shandong υπέγραψαν συμφωνία ακαδημαϊκής συνεργασίας σε εκπαιδευτικό και ερευνητικό επίπεδο. Όπως μας δήλωσε η κ. Καραμαλέγκου, η διοργάνωση του συνεδρίου ήταν άψογή από την κινεζική πλευρά, η υποδοχή της ελληνικής αποστολής πολύ φιλική και εγκάρδια και το κλίμα ενθουσιώδες σε όλη τη διάρκεια του συνεδρίου και από τις δύο πλευρές. Τα στοιχεία αυτά  δηλώνουν με σαφήνεια την πρόθεση και των δύο πλευρών να κάνουν πράξη τα συμφωνηθέντα, να κρατήσουν δηλαδή ανοιχτό τον δίαυλο επικοινωνίας που άνοιξαν και να τον διευρύνουν.

Οι Έλληνες Καθηγητές που πήραν μέρος στην αποστολή, εκτός από την κ. Καραμαλέγκου, είναι (με αλαφαβητική σειρά) οι εξής:

Βαλαβάνης Παναγιώτης (Φιλοσοφική ΕΚΠΑ)

Διαμαντάκου Αικατερίνη (Φιλ. ΕΚΠΑ)

Ευθυμίου Μαρία (Φιλ. ΕΚΠΑ)

Ζωγραφίδης Γεώργιος (Παν. Θεσσαλονίκης)

Καλογεράκος Ιωάννης (Φιλ. ΕΚΠΑ)

Καραδήμας Δημήτρης (Φιλ. ΕΚΠΑ)

Πανταζάκος Παναγιώτης (Φιλ. ΕΚΠΑ)

Ράγκος Σπυρίδων (Παν. Πατρών)

Στείρης Γεώργιος (Φιλ. ΕΚΠΑ)

Χαλδαιάκης Αχιλλέας (Φιλ. ΕΚΠΑ)