Ἡ ἵδρυση τῆς ἀστικῆς μὴ κερδοσκοπικῆς ἑταιρείας Ἀνατολῆς τὸ περιήχημα

Ἡ ἀστικὴ μὴ κερδοσκοπικὴ ἑταιρεία Ἀνατολῆς τὸ περιήχημα ἱδρύθηκε κατὰ τὴν 8^η Νοεμβρίου τοῦ ἔτους 1998, ἀπὸ τὸν καθηγητὴ Γρ. Θ. Στάθη καὶ δώδεκα ἀκόμη ἑταίρους, μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ ὁ ὑποφαινόμενος, ἀναγνωρίσθηκε δὲ ἀπὸ τὸ Πρωτοδικεῖο Ἀθηνῶν (ἀπόφαση 554 τῆς 15^ης Ἰανουαρίου 1999). Σύμφωνα μὲ τὸ ὑπ’ ἀριθμὸν 3 ἄρθρο τοῦ καταστατικοῦ[1], οἱ σκοποὶ καὶ οἱ ἐπιδιώξεις τῆς ἑταιρείας ὁρίζονται ὡς ἀκολούθως:

α. Σκοπὸς τῆς Ἑταιρείας “Ἀνατολῆς τὸ Περιήχημα” εἶναι ἡ προώθηση τῶν ἐρευνῶν καὶ ἡ ἀνάπτυξη τους σὲ διεθνὲς ἐπίπεδο καὶ ἡ διάδοση, μὲ κάθε πρόσφορο τρόπο, τῆς Ἑλληνικῆς Μουσικῆς, ὡς Ἐπιστήμης καὶ Τέχνης, στὴ διαχρονική της ἔκφανση καὶ τὴν ὀργανική της συνύφανση μὲ τὶς διάφορες πτυχὲς τῆς ἠχητικῆς ἐκφράσεως, δηλαδὴ Ἀρχαία, Ἑλληνική, Βυζαντινὴ καὶ Μεταβυζαντινή – Ἐκκλησιαστικὴ καὶ Κοσμική, Δημοτικὴ καὶ Ἀστική (τὸ “πολίτικο”, ἢ τὸ “σμυρνέικο” καὶ τὸ “ρεμπέτικο” τραγούδι)-, καὶ στὴν ἱστορικὴ περιγεωγραφική της ἔκταση, ὅπου ὁ ἑλληνικὸς μουσικὸς πολιτισμὸς κατὰ καιροὺς ἀπετέλεσε τὴν κυρίαρχη μουσικὴ ἔκφραση, μὲ πλῆρες σύστημα σημειογραφίας καὶ ἐπηρέασε εὐεργετικὰ τοὺς πλησιόχωρους λαοὺς τῆς Ἀνατολῆς. Τὸ Περιήχημα τῆς Ἀνατολῆς εἶναι ὁ κύριος Ἑλληνικὸς Μουσικὸς Πολιτισμὸς καὶ ἡ παντοία ἠχητικὴ ἔκφραση τῆς προσωπικῆς καὶ κοινωνικῆς ζωῆς καὶ τῆς λατρείας, ποὺ ὡς ἄνεμος περιπνέει καὶ ὡς θάλασσα περιβρέχει τὸ ἴδιο ἀρχαιοελληνικὸ χῶρο, ὁ ὁποῖος ἀπ’ τὴν ἔνσαρκη τοῦ Θεοῦ οἰκονομία καὶ δῶθε ἀποτελεῖ τὸν φυσικὸ χῶρο τῆς ἑλληνόφωνης καὶ παντοιόγλωσσης Ἀνατολικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.

β. Οἱ βασικὲς ἐπιδιώξεις τῆς Ἑταιρείας ἐπικεντρώνονται στὴν παρακολούθηση τῶν δραστηριοτήτων τῆς ἐπιστημονικῆς ἔρευνας, τόσο στὴ χώρα μας ὅσο καὶ διεθνῶς, καὶ στὴ συστηματικὴ μουσικολογκὴ σπουδὴ σὲ ἀνώτερο ἐπιστημονικὸ ἐπίπεδο ὅλων τῶν προβλημάτων καὶ θεμάτων τῆς Ἑλληνικῆς Μουσικῆς στὴ διαχρονικότητά της, καὶ μάλιστα τῆς μελοποιίας τῆς Ἑλληνικῆς Ψαλτικῆς Τέχνης, βυζαντινῆς καὶ νεώτερης ἑλληνικῆς, ἕως καὶ σύγχρονης, καὶ τῆς ὑπερχιλιόχρονης σημειογραφίας της.

γ. Γιὰ τὴν ἐπίτευξη τοῦ σκοποῦ καὶ τῶν ἐπιδιώξεών της ἡ Ἑταιρεία μπορεῖ, ἐνδεικτικὰ ἀλλ’ ὄχι ἀποκλειστικά:

1. νὰ ἐκδίδει, ἀνεξαρτήτως μέσου, καὶ νὰ διαθέτει στὸ κοινό, εἴτε ἔναντι ἀντιτίμου εἴτε ὄχι, ὁμότιτλο μὲ τὴν Ἑταιρεία ἐπιστημονικὸ περιοδικό, δηλαδὴ Ἀνατολῆς τὸ Περιήχημα, ἄλλα προϊόντα ἐπιστημονικῆς ἔρευνας, ὡς αὐτοτελῆ δημοσιεύματα, τὰ ὁποῖα ἀπ’ τὴ φύση τους καὶ τὴν ἔκτασή τους δὲν μποροῦν νὰ συμπεριληφθοῦν στὸ περιοδικό, καθὼς καὶ πάσης φύσεως πληροφορίες ποὺ συνδέονται μὲ τὴν Ἑλληνικὴ Μουσικὴ καὶ τὸ Περιήχημα τῆς Ἀνατολῆς.

2. νὰ συγκροτεῖ Χορὸ Ψαλτῶν, Χορῳδία, Ὀρχήστρα, ποὺ νὰ λειτουργοῦν ὡς τὰ καλλιτεχνικὰ σχήματα γιὰ τὴ φανέρωση τῶν ὅσα ἐρευνοῦνται ἐπιστημονικὰ στὴν Ἑταιρεία γιὰ τὴν Ἑλληνικὴ Μουσικὴ καὶ τὸ Περιήχημα τῆς Ἀνατολῆς.

3. νὰ καταρτίσει καὶ λειτουργεῖ εἰδικὴ βιβλιοθήκη μὲ τὶς παλαιότερες, ἀλλὰ καὶ σύγχρονες μουσικὲς καὶ μουσικολογικὲς ἐκδόσεις καὶ νὰ διοργανώνει ἐκθέσεις χειρογράφων, παλαιτύπων καὶ σχετικῶν μὲ τὸ ἀντικείμενό της εἰκονογραφιῶν· ἀρχεῖο μὲ φιλμογραφήσεις χειρογράφων ἢ ἠλεκτρονικὲς καταγραφές (CD Roms), καὶ μὲ μαγνητοφωνήσεις γιὰ τὴν ἠχητικὴ ἔκφραση· καὶ δισκοθήκη μὲ πάσης φύσεως χαράξεις, ποὺ ἀφοροῦν στὴν Ἑλληνικὴ Μουσικὴ καὶ τὸ Περιήχημα τῆς Ἀνατολῆς.

4. νὰ χρηματοδοτεῖ καὶ νὰ ἐνισχύει καὶ ὑποστηρίζει πάσης φύσεως δραστηριότητες ποὺ συνδέονται μὲ τὴ μελέτη, τὴν ἐπιστημονικὴ φανέρωση καὶ τὴν ἑρμηνεία τῆς Μουσικῆς τῆς Ἀνατολῆς, ὅπως ὁ χῶρος αὐτὸς περιγράφηκε ἀνωτέρω στὴν παράγραφο α’ αὐτοῦ τοῦ ἄρθρου.

5. νὰ διοργανώνει ἢ νὰ συμμετέχει σὲ πάσης φύσεως ἐπιστημονικὲς ἐκδηλώσεις καὶ ἐκδρομές -ἀποστολὲς γιὰ ἐπιτόπια ἔρευνα, συνέδρια, συναντήσεις, διαλέξεις, ἢ ἐρευνητικὰ προγράμματα σὲ συνεργασία μὲ ἡμεδαποὺς ἢ ἀλλοδαποὺς ἐπιστήμονες κ.ἄ., ποὺ προάγουν τὴ γνωριμία καὶ τὴ γνώση τῆς Ἑλληνικῆς Μουσικῆς καὶ τοῦ Περιηχήματος τῆς Ἀνατολῆς.

6. νὰ θεσπίζει βραβεῖα, ὑποτροφίες, ἐπιχορηγήσεις καὶ πάσης φύσεως ἐκδηλώσεις ποὺ συμβάλλουν στὴν προαγωγὴ τῆς γνώσεως τῆς Ἑλληνικῆς Μουσικῆς καὶ τοῦ Περιηχήματος τῆς Ἀνατολῆς.

7. νὰ διοργανώνει μαθήματα, μουσικὰ ἐργαστήρια καὶ ἐκδηλώσεις, εἴτε ὀργανικὲς συναυλίες εἴτε χορικὲς ἐκτελέσεις εἴτε καὶ ἀνάμικτες -ὀργανικὲς καὶ χορικές-, μὲ συνεισφορὰ ἀντιτίμου ἢ ὄχι, γιὰ μάθηση καὶ προβολὴ τῆς Ἑλληνικῆς Μουσικῆς καὶ τοῦ Περιηχήματος τῆς Ἀνατολῆς.

8. νὰ λειτουργεῖ σχετικὴ Μουσικὴ Σχολὴ ἢ ἄλλης μορφῆς ἐκπαιδευτικὸ ὀργανισμὸ μὲ ἐτήσιο ἐκπαιδευτικὸ μουσικὸ πρόγραμμα.

9. νὰ συμμετέχει σὲ πάσης φύσεως ἄλλα νομικὰ πρόσωπα, ἑνώσεις προσώπων, ὀργανισμούς, κ.ἄ., ποὺ ἔχουν ὡς ἀντικείμενο, ἀμέσως ἢ ἐμμέσως, τὴν Ἑλληνικὴ Μουσικὴ καὶ τὸ Περιήχημα τῆς Ἀνατολῆς.

10. νὰ κάνει κάθε ἄλλη ἐνέργεια ποὺ ἀμέσως ἢ ἐμμέσως προωθεῖ τὸν σκοπό της· ἐνδεικτικά, νὰ μισθώνει ἐγκαταστάσεις, νὰ προσλαμβάνει προσωπικὸ καὶ συμβούλους, νὰ ἀποκτᾶ τὸν χρήσιμο καὶ κατάλληλο ἐξοπλισμό, κ.ἄ.

Ὁ ὑποφαινόμενος κατεῖχα (γιὰ πολλοστὲς συναπτὲς θητεῖες) τὴ θέση τοῦ διαχειριστῆ τῆς ἑταιρείας. Οἱ δραστηριότητες τῶν μουσικῶν σχημάτων τῆς ἑταιρείας περιελάμβαναν τὶς ἀκόλουθες ἐκδηλώσεις:

• Πανηγυρικὴ ἐκδήλωση (σὲ συνδιοργάνωση μὲ τὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν) στὴν αἴθουσα τελετῶν τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, γιὰ τὴν ἐπίδοση τιμητικοῦ τόμου πρὸς τὸν καθηγητὴ Γρηγόριο Θ. Στάθη, κατὰ τὴν Δευτέρα 10^η Δεκεμβρίου τοῦ ἔτους 2001.
• Σημαίνει ὁ Θεός, σημαίνει ἡ γῆ. Ὕμνοι καὶ θρῆνοι γιὰ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης

Κύπρος 27-30 Μαΐου 2005. Λεμεσός [Παττίχειο Δημοτικὸ Θέατρο], Πάφος [αἴθουσα ἐκδηλώσεων Λυκείου Κύκκου Πάφου], Λάρνακα [περίβολος ἱ.ν. ἀγίου Λαζάρου], ἱερὰ μονὴ ἁγίου Νεοφύτου τοῦ Ἐγκλείστου [θεία Λειτουργία].

• Λόγια βυζαντινὴ μουσικὴ τῆς Κωνσταντινούπολης

Αἴθουσα τελετῶν Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, στὸ πλαίσιο τῆς τελετῆς ἔναρξης τῆς ΣΤ΄ Συνάντησης Βυζαντινολόγων Ἑλλάδος-Κύπρου, 22 Σεπτεμβρίου 2005[2].

• Ἐλληνικὴ ἀστικὴ μουσικὴ τῆς Κωνσταντινούπολης

Διήμερο Συμπόσιο «Πλάτων καὶ Σοχρεβαρντί», Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσὸς καὶ Μορφωτικὸ κέντρο τῆς πρεσβείας τῆς ἰσλαμικῆς δημοκρατίας τοῦ Ἰρὰν στὴν Ἀθήνα, Παρασκευὴ 17 Φεβρουαρίου 2006[3].

• Μουσικὴ ἐκδήλωση σὲ δύο μέρη: Τραγούδια ἀπὸ τὴν Αἴγινα καὶ Ἕνα πανελλήνιο μουσικὸ ὀδοιπορικό

Αἴγινα, προαύλιο μητροπολιτικοῦ ναοῦ, στὸ πλαίσιο τῶν ἐκδηλώσεων: Ἡ Μεγάλη Ἐκκλησία 1806-2006. 200 ἔτη ἱστορίας καὶ λατρείας», 20 Αὐγούστου 2006[4].

Πέρα τῶν λοιπῶν ἐκδόσεων τῆς Ἑταιρείας[5], ἔχει ἤδη κυκλοφορηθεῖ (τὸ 2014) καὶ τὸ πρῶτο τεῦχος τοῦ ὁμωνύμου τῆς ἑταιρείας ἐπιστημονικοῦ μουσικολογικοῦ περιοδικοῦ Ἀνατολῆς τὸ περιήχημα, τὴν ἔκδοση τοῦ ὁποίου καὶ ἔχω προσωπικὰ καὶ ἐξολοκλήρου ἐπιμεληθεῖ.

[1] Δημοσιεύεται πλῆρες στὸν τόμο· “…τιμὴ πρὸς τὸν διδάσκαλον…” […], Ἀθῆναι 2001, σσ. 793-801.

[2] Τὸ συγκεκριμένο πρόγραμμα ἔχει ἤδη ἠχογραφηθεῖ [καὶ μιὰ πρώτη παρουσίαση αὐτῶν τῶν ἠχογραφήσεων ἔγινε ἤδη ἀπὸ τὸν ὑποφαινόμενο στὴν ἐκπομπὴ Ἡ κοινωνία τῆς ἐρήμου στὴν ἐρημία τοῦ κόσμου τοῦ Ραδιοφωνικοῦ Σταθμοῦ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μὲ τὴ Σμαραγδῆ Καράγιωργα]· σύντομα πρόκειται, ἀφοῦ διευρυνθεῖ καὶ μὲ ἄλλο ὁμοειδὲς μουσικὸ ὑλικὸ νὰ κυκλοφορηθεῖ καὶ αὐτοτελῶς, σὲ ψηφιακὸ δίσκο.

[3] Βλ. καὶ Ἔκθεσις πεπραγμένων τῆς Ἐφορείας τοῦ Φιλολογικοῦ Συλλόγου Παρνασσὸς διὰ τὸ ἔτος 2005-2006 (141^ον ἀπὸ τῆς ἱδρύσεως) ὑποβαλλομένη πρὸς τὴν Γενικὴ Συνέλευσιν, Ἀθῆναι 2006, σ. 18.

[4] Βλ. Ἡ Γνώμη, Κυριακὴ 27 Αὐγούστου 2006, σ. 30 (Στέφανος Σκαρπέλλος, «Μὲ «Ἀνατολῆς τὸ Περιήχημα»»). Νέα τοῦ Σαρωνικοῦ. 15μερη ἐφημερίδα γιὰ τὸν Σαρωνικό, τεῦχος 46, 10 Αὐγούστου 2006, σ. 19.

[5] Ἐκ μέρους τῆς  Ἑταιρείας ἔχουν ὣς σήμερα ἐκδοθεῖ (ἐκτὸς τοῦ τόμου· “…τιμὴ πρὸς τὸν διδάσκαλον…” ) δύο ψηφιακοὶ δίσκοι (Χαίρετε, λαοί. Ἀναστάσιμα καὶ θεοτοκία τροπάρια τῆς βυζαντινῆς ψαλτικῆς τέχνης [Ἀθῆναι 2002] καὶ Ἦχος καθαρὸς ἑορταζόντων. Οἱ ἀγαπητότεροι ἑλληνικοὶ ὀρθόδοξοι ἐκκλησιαστικοὶ ὕμνοι [Ἀθῆναι 2002]), καθὼς καὶ τὸ ὑπὸ τὸν τίτλο· Χαίρετε, λαοί, καὶ ἀγαλλιᾶσθε (Ἀθήνα 2002) τεῦχος μουσικῶν κειμένων, γιὰ τὶς ἀνάγκες τῶν ψαλτικῶν ἐκδηλώσεων τοῦ χοροῦ τῶν μαϊστόρων στὴν Αὐστραλία.