• Κατὰ τὸ ἔτος 1990 (καὶ εἰδικότερα στὸ διάστημα ἀπὸ 17 ὣς 24 Ἰουνίου) μετεῖχα στὸ εἰκοσαμελὲς συγκρότημα τοῦ Ἀριστείδη Μόσχου (μαθητὴς ὢν τοῦ Λαϊκοῦ Σχολείου Παραδοσιακῆς Μουσικῆς) ποὺ -κατόπιν εἰδικῆς πρόσκλησης- ἐπισκέφθηκε πόλεις τῆς Γαλλίας (Chamonix – Chambèry – Aix-les-Bains) καὶ πραγματοποίησε μὲ μεγάλη ἐπιτυχία ἐκδηλώσεις παραδοσιακῆς μουσικῆς. Συγκεκριμένα, μὲ τὸ ἐν λόγῳ συγκρότημα συμμετείχαμε σὲ τοπικὸ μουσικὸ φεστιβάλ ποὺ πραγματοποιήθηκε στὶς 21 Ἰουνίου στὴν πόλη Chambèry (ἡ ὅλη ἐκδήλωση μεταδόθηκε καὶ ἀπὸ τὴ γαλλικὴ τηλεόραση), καθὼς καὶ σὲ ἄλλο μουσικὸ φεστιβάλ (Gala de l᾿ Echange) ποὺ κατὰ τὶς 22 Ἰουνίου διοργάνωσε ἡ Ἀκαδημία χοροῦ καὶ μουσικῆς τῆς πόλης Aix-les-Bains (Le Ballet d᾿ Aix-les-Bains)
    [1]. Μὲ τὸ ἴδιο συγκρότημα συμμετεῖχα καὶ στὴν -ὑπὸ τὸν τίτλο «Σολίστες παραδοσιακῆς μουσικῆς. Τὸ λαϊκὸ στὴν παράδοση»– τηλεοπτικὴ ἐκπομπὴ τοῦ Ἀριστείδη Μόσχου, ποὺ προβλήθηκε ἀπὸ τὴν ΕΤ 2 κατὰ τὴν 20η Ὀκτωβρίου 1990.
  • Ὡς «παιγνιώτης» τοῦ σαντουριοῦ συμμετεῖχα ἐπίσης ἐπιλεκτικὰ καὶ σὲ εὐάριθμες μουσικὲς ἐκδηλώσεις λοιπῶν συγκροτημάτων, μουσικῶν συλλόγων καὶ σωματείων τῶν Ἀθηνῶν.
  • Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς θητείας μου, ὡς διδάσκοντος εἰδικοῦ ἐπιστήμονος, στὸ Τμῆμα Μουσικῶν Σπουδῶν τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ὀργάνωσα μικτό, ἀπὸ φοιτητὲς καὶ φοιτήτριες τοῦ Τμήματος, χορὸ παραδοσιακῆς καὶ βυζαντινῆς μουσικῆς. Ὁ ἐν λόγῳ χορὸς πραγματοποίησε ὣς σήμερα δύο ἐκδηλώσεις· στὶς 19 Δεκεμβρίου τοῦ ἔτους 1995 παρουσίασε στὴν αἴθουσα AULA τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς ὕμνους τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων καὶ παραδοσιακὰ κάλαντα Δωδεκαημέρου, κατὰ τὴ διάρκεια σχετικῆς ἑόρτιας ἐκδήλωσης τοῦ Τμήματος Μουσικῶν Σπουδῶν[2]· στὶς 23 Ὀκτωβρίου τοῦ ἔτους 1996 παρουσίασε στὴν Αἴγινα -κατὰ τὸ πέρας τοῦ Διορθοδόξου Θεολογικοῦ Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου, «ἅγιος Νεκτάριος· ὁ πνευματικός, ὁ μοναστικός, ὁ ἐκκλησιαστικὸς ἡγέτης» καὶ κατόπιν σχετικῆς ἀνακοίνωσής μου- ὠδὲς καὶ ὕμνους πρὸς τὴν Θεοτόκον κατὰ ποίηση καὶ μέλος τοῦ ἁγίου Νεκταρίου. Τὰ ψαλέντα μουσικὰ μέλη -προϊὸν σχετικῆς ἔρευνας τοῦ ὑποφαινόμενου καὶ ἐν πολλοῖς ἄγνωστα ὣς τὴ συγκεκριμένη παρουσίασή τους- γιὰ πρώτη φορὰ ἔγιναν εὐρύτερα γνωστὰ ἀπὸ τὴν ἐν λόγῳ ἑρμηνεία τοῦ μνημονευθέντος χοροῦ, σύντομα δὲ πρόκειται νὰ ἠχογραφηθοῦν -ἀπὸ τὸν ἴδιο χορὸ- καὶ νὰ κυκλοφορηθοῦν σὲ σχετικὸ ψηφιακὸ δίσκο.
  • Περιστασιακά, ἀσχολήθηκα καὶ μὲ τὴν μελοποίηση ὓμνων, νέων -κυρίως- ἀσματικῶν ἀκολουθιῶν, πρὸς τιμὴν διαφόρων ἁγίων· ὁρισμένα «μελικὰ δοκίμιά» μου -ἐπὶ τοῦ νέου στιχηραρικοῦ γένους μελῶν- ἔχουν ἤδη δημοσιευθεῖ[3], ἀλλὰ τὰ περισσότερα παραμένουν ἀκόμη ἀνέκδοτα[4].
  • Κατὰ τὸ θέρος τοῦ ἔτους 1998 ἀνέλαβα -προσκληθεὶς πρὸς τοῦτο ἀπὸ τὸν σκηνοθέτη Τάκη Σῶρρο– τὴ μουσικὴ ἐπιμέλεια καὶ διδασκαλία γιὰ τὴ θεατρικὴ παράσταση Πολυαγαπημένη μου Αἴγινα (διασκευὴ τοῦ θεατρικοῦ ἔργου τοῦ Δημήτρη Μπόγρη Κύματα τῆς Ὕδρας) ποὺ κατὰ τοὺς μῆνες Αὔγουστο καὶ Σεπτέμβριο ἀνέβασε στὴν Αἴγινα καὶ τὴν Ὕδρα ἡ Β΄ Σκηνὴ τοῦ Δημοτικοῦ Θεάτρου Αἴγινας. Στὴν παράσταση συμμετεῖχαν ζωντανὰ λαϊκοὶ πρακτικοὶ ὀργανοπαῖκτες καὶ τραγουδιστὲς ποὺ ἀπέδιδαν αἰγινητικὰ δημοτικὰ τραγούδια[5].
  • Συμμετοχὴ στὴ τελετὴ τῆς ἀφῆς μὲ τὸ Ὀλυμπιακὸ Φῶς τοῦ Βωμοῦ στὸν Ναὸ τῆς Ἀφαίας, ποὺ ἔγινε μὲ τὴν περάτωση τῆς Ὀλυμπιακῆς Λαμπαδηδρομίας στὴν Αἴγινα, 31 Μαρτίου 2004.
  • Συμμετοχὴ στὴ συναυλία (2 Ἀπριλίου 2004) τῆς ὀρχήστρας καὶ χορωδίας τοῦ Τμήματος Μουσικῶν Σπουδῶν στὴν αἴθουσα τελετῶν τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ὡς σολίστας στὸ ἔργο Τὰ Πάθη κατὰ Ἰωάννην τοῦ Μπάχ[6].
  • Συμμετοχὴ στὸ ἐρευνητικὸ πρόγραμμα Ἀοιδὸς-Ἀνάλυση καὶ σύνθεση Ψαλτικῆς καὶ Ὀπερατικῆς Φωνῆς, τοῦ Τμήματος Πληροφορικῆς καὶ Τηλεπικοινωνιῶν (ἐργαστήριο ἐπεξεργασίας σήματος) τοῦ Ἐθνικοῦ καὶ Καποδιστριακοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ὡς «ἐξέχων ἱεροψάλτης» (Ἀθήνα 2006).
  • Μέλος τῆς κριτικῆς ἐπιτροπῆς στὸν 34ο καὶ στὸν 36ο Πανελλήνιο Διαγωνισμὸ Δημοτικοῦ Τραγουδιοῦ καὶ Μουσικῆς τοῦ Δήμου Λαγκαδίων (Λαγκάδια 28 Ἰουνίου 2007 καὶ 25 Ἰουλίου 2009).

 

 

  • Συμμετοχή μου στὸ διαγωνισμὸ “Musica Sacra” 2012: Ρώμη Νοέμβριος 2012

Συμμετεῖχα ὡς ἐπίσημος ἐκπρόσωπος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος[7].

 

  • Συμμετοχὴ στὴ συναυλία τοῦ Παναγιώτη Μυλωνᾶ «Ἦθος Ἁρμονιῶν Γενῶν καὶ Ρυθμῶν» στὸ Μέγαρο Μουσικῆς Ἀθηνῶν: 11 Νοεμβρίου 2012

Συμμετεῖχα ἑρμηνεύοντας αἰγινήτικα τραγούδια. Βλ. http://www.youtube.com/watch?v=FZpzvpKiotw

 

  • Ἑρμηνεία τοῦ ἔργου «Μοιρολόϊ» τοῦ Μιχάλη Ἀδάμη

Στὶς 18 Φεβρουαρίου τοῦ 2013 σὲ μιὰν «συναυλία ἀφιερωμένη σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς πρωτοπόρους συνθέτες τῆς σύγχρονης ἠλεκτρακουστικῆς μουσικῆς», ἑρμήνευσα στὴ μικρὴ σκηνὴ τῆς Στέγης Γραμμάτων καὶ Τεχνὼν τὸ ἔργο Μοιρολόϊ τοῦ Μιχάλη Ἀδάμη. Βλ.  http://www.classicalmusic.gr/?p=3155 & http://www.sgt.gr/gr/programme/event/1026 & http://www.athinorama.gr/music/article.aspx?id=23482 & http://www.avopolis.gr/live/live-greek/44619-1964-1977 & http://www.classicalmusic.gr/?p=3155

 

  • Κατὰ τὶς 25 Μαΐου 2013 συμμετεῖχα (ψάλλοντας) στὴν πατριαρχικὴ θεία Λειτουργία στὸ Mikulčice τῆς Τσεχίας γιὰ τὰ 1150 χρόνια ἀπὸ τὴν ἐκεῖ μετάβαση τῶν Ἁγ. Κυρίλλου καὶ Μεθοδίου

Video τῆς συγκεριμένης λατρευτικῆς ἐκδήλωσης βλ. http://www.ceskatelevize.cz/porady/10488448307-bohosluzba-pravoslavne-cirkve-k-vyroci-prichodu-sv-cyrila-a-metodeje/

 

  • Συμμετοχὴ σὲ συναυλία Βυζαντινῆς Μουσικῆς στη Βηρυττό, 29 Ἰουνίου 2013

 

  • Τὸν Ἰούλιο τοῦ 2013 μετεῖχα ἐνεργὰ στὸ VI Masterclass de Cânt Bizantin ποὺ διοργάνωσε στὸ Ἰάσιο τῆς Ρουμανίας ἡ χορωδία Byzantion

Ἐκεῖ ἔδωσα δύο διαλέξεις, ἀλλὰ καὶ συμμετεῖχα ὡς καλοφωνάρης σὲ συναυλία Βυζαντινῆς Μουσικῆς [ὅπου καὶ πρωτο-ἑρμηνεύθηκαν (ἀπὸ τὸν ὑποφαινόμενο, τὸν λαμπαδάριο Adrian Stolnicu καὶ τὸν ὑπὸ τὴ διεύθυνση τοῦ Adrian Sirbu χορὸ ψαλτῶν Byzantion) ὁρισμένοι στίχοι τῆς ἀπὸ μένα ἐξηγημένης σύνθεσης Λόγον ἀγαθὸν Πέτρου τοῦ Βυζαντίου (βλ. καὶ https://www.youtube.com/watch?v=xD8__3YYefY)]. Bλ. ἀκόμη: http://www.youtube.com/watch?v=xD8__3YYefY & http://www.youtube.com/watch?v=Atk9rKVAxyo & http://www.youtube.com/watch?v=j0zoKdB54ws#at=312 & http://byzantion.ro/mcb13/program/item/169.html

 1 2 3

  • Κατά τὸν Μάρτιο τοῦ 2014 ἤμουν ἐπίσημο μέλος τῆς ἀντιπροσωπείας τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ποὺ ἐπισκέφθηκε τὸ Βατικανὸ καὶ συναντήθηκε μὲ τὸν Πάπα Φραγκίσκο

Βλ. http://youtu.be/wUjq9HgNG4Q & http://shar.es/Msj8R

 

  • Συνεργασία μὲ τὴν Ζωὴ Τηγανούρια

Ἀπὸ τὸ ἔτος 2015 συνεργάστηκα μὲ τὴ συνθέτρια καὶ δεξιοτέχνη τοῦ Ἀκορντεὸν Ζωὴ Τηγανούρια, ἑρμηνεύοντας νέες δικές της συνθέσεις μελοποιημένες πάνω σὲ παραδοσιακὸ ὕφος[8]. Ἤδη ἑτοιμάζεται κοινὸς ψηφιακὸς δίσκος μας, μὲ τὸ σύνολο τῶν συγκεκριμένων συνθέσεων.

 

  • Τὸ μουσικὸ σύνολο Τερπνόν

Τὸ «Τερπνὸν» εἶναι ἕνα μουσικὸ σύνολο ποὺ ἀσχολεῖται μὲ τὴν ἔρευνα, μελέτη καὶ διάδοση τῆς Λόγιας Μουσικῆς τῆς Πόλης κατὰ τὴν Ὀθωμανικὴ περίοδο. Ἐμπνέεται ἀπὸ τὸν κοσμοπολίτικο ἀέρα τῆς αὐλῆς τοῦ Σουλτάνου, μυεῖται στὴ μουσικὴ παράδοση τῶν Μεβλεβὶ δερβίσηδων καὶ ἀναδύεται στὸν «ὀρθόδοξο μυστικισμὸ» τῶν πατριαρχικῶν ψαλτῶν. Ἀναδεικνύει πρωτογενὲς ὑλικὸ ἀπὸ τὶς πηγές, προσεγγίζοντας μὲ λεπτότητα τὰ δύο μουσικὰ συστήματα τῶν «μακὰμ» καὶ τῶν βυζαντινῶν «ἤχων». Ἑρμηνεύει σύμφωνα μὲ τὴν αἰσθητικὴ τοῦ σήμερα, διατηρώντας ὡς βάση τὸ χρῶμα τοῦ παρελθόντος, συνθέσεις τωῶν σημαντικότερων  ἐκπροσώπων τῆς μουσικῆς παράδοσης τῆς Κωνσταντινούπολης ὅπως οἱ: Nayi Osman Dede, Dimitrie Cantemir, Tanburi Angeli, Παναγιώτης Χαλάτζογλου, Πατριάρχης Θεοφάνης ὁ Καρύκης, Πέτρος ὁ Πελοποννήσιος κ.ἄ. Τὸ μουσικὸ σύνολο “Τερπνὸν” ἀποτελεῖται ἀπὸ τούς: Δρ. Ἀχιλλέας Χαλδαιάκης (ψάλτης), Ἀχιλλέας-Ἀπόστολος Τίγκας (Ney), Θεοδώρα Ἀθανασίου (Lavta: πολίτικο λαοῦτο), Δημήτρης Τίγκας (Κοντραμπάσσο, viola da gamba).

Μέχρι σήμερα, τὸ μουσικὸ σύνολο Τερπνὸν ἔχει ἐμφανιστεῖ:

  • Στὸ Πανεπιστήμιο ITU στὴν Κωνσταντινούπολη: 10 Δεκεμβρίου 2013[9]

4

  • Στὸ Μουσεῖο Ἰσλαμικῆς Τέχνης στὴν Ἀθήνα: 23 Μαΐου 2014 & 7 Μαρτίου 2015[10]
  • Στὴν Ἀγγλικανικὴ Ἐκκλησία Ἀθηνῶν: 22 Μαΐου 2015 & 24 Ὀκτωβρίου 2015[11]

5

  • Μετεῖχa καὶ στὴν ἐκδήλωση Ἦχος-Φῶς-Λόγος, στὸ διεθνὲς καλλιτεχνικὸ κέντρο & ὠδεῖο Athenaeum, τὴν Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2015.

6

Περαιτέρω ἐνημέρωση γιὰ τὶς καλλιτεχνικὲς κυρίως δραστηριότητές μου εὑρίσκει ὁ ἐνδιαφερόμενος καὶ στὴν προσωπική μου ἱστοσελίδα στὸ facebook:

https://www.facebook.com/achilleas.chaldaiakis

[1] Bλ. καὶ ἐφημερίδα Ἐλευθεροτυπία, ἀρ. φύλλου 4472, Πέμπτη 14 Ἰουνίου 1990, σ. 31, ὅπου καὶ φωτογραφία τοῦ ὑποφαινόμενου μαζὶ μὲ τὸ ὑπόλοιπο συγκρότημα τοῦ Ἀριστείδη Μόσχου. [Ἡ ἴδια φωτογραφία ἀναδημοσιεύεται καὶ στὸ βιβλίο τοῦ Δημήτρη Κοφτεροῦ, Δοκίμιο γιὰ τὸ ἑλληνικὸ σαντοῦρι, Ἀθήνα-Γιάννινα 1991, σ. 90, εἰκ. 69].

[2] Βλ. σχετικὰ καὶ τὸ περιοδικὸ ΜΟΥ.Σ.Α., ἔτος πρῶτο, τεῦχος 2ο, Ἀθήνα 1995, σ. 87.

[3] Βλ. Ἀρχιμ. Νικοδήμου Γ. Ἀεράκη, ᾿Ασματικὴ ἀκολουθία τῶν ἁγίων τριάκοντα ἑπτὰ μαρτύρων τῶν ἐν Βιζύῃ τῆς Θράκης μαρτυρησάντων ἐν οἶς καὶ ὁ μάρτυς Ἀχιλλεὺς καὶ τῶν ἁγίων μαρτύρων Σεβήρου καὶ Μέμνονος. Ψαλλομένη τιῆ κ΄ τοῦ μηνὸς Αὐγούστου, Ἀθῆναι 1993, σσ. 20-30 (ὅπου δημοσιεύονται τὰ τρία δοξαστικὰ τῆς ἀκολουθίας, καθ᾿  ἡμετέρα μελοποίηση) καὶ Ἀχιλλέως Γ.Χαλδαιάκη, Μελετίου τοῦ Συρίγου ἀνέκδοτος ἀκολουθία πρὸς τιμὴν ἁγίου Ἰγνατίου τοῦ ὁμολογητοῦ, Ἀνάτυπον ἐκ τῶν ΛΖ΄ (1995) καὶ ΛΗ΄ (1996) τόμων τοῦ περιοδικοῦ «Παρνασσός», Ἀθῆναι 1996, σσ. 101-107 (ὅπου δημοσιεύονται τὸ ἀπολυτίκιον καὶ δύο δοξαστικὰ -ἑσπερίων καὶ αἴνων- τῆς ἀκολουθίας, καθ᾿ ἡμετέρα μελοποίηση).

[4] Μνημονεύω ἐνδεικτικὰ ἐδῶ ὅτι πλήρως ἔχουν ἤδη μελοποιηθεῖ ἀπὸ τὸν ὑποφαινόμενο οἱ ἀκολουθίες τῶν ἁγίων Νεκταρίου, Κρίσπου, Ἀχιλλέως, καθὼς καὶ ὁ παρακλητικὸς κανών, ἐγκώμια κ.λπ. τοῦ ἁγίου Νεκταρίου. Σημειωτέον ὅτι τὸ -ὑπ᾿ἐμοῦ προσαρμοσθέν- μουσικὸ κείμενο τοῦ τελευταίου παρακλητικοῦ κανόνος ἑρμηνεύθηκε ἀπὸ χορὸ μοναζουσῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ὕδρας, Σπετσῶν καὶ Αἰγίνης, σὲ σχετικὴ φωνοταινία ποὺ κυκλοφορήθηκε ἀπὸ τὴν Ἱ.Μονὴ Ἁγ.Νεκταρίου.

[5] Βλ. σχετικὲς μνεῖες στὴν ἐφημερίδα Τὰ Νέα, ἀρ. φύλλου 16209, Σάββατο 8 Αὐγούστου 1998, σ.  5/13· καθὼς καὶ στὴν αἰγινητικὴ ἐφημερίδα Τὸ Φιστίκι, περίοδος 5η, χρόνος 9ος, ἀριθμ. φύλλου 87, Αἴγινα 29 Ἰουνίου 1998, σ. 3.

[6] Βλ. καὶ Τὸ Καποδιστριακό. Δεκαπενθήμερη ἔκδοση τοῦ Ἐθνικοῦ καὶ Καποδιστριακοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ἔτος Γ΄, ἀρ. φύλλου 44, Πέμπτη 15 Ἀπριλίου 2004, σ. 12: «Πρέπει ἐπίσης νὰ τονισθεῖ καὶ μία πρωτοτυπία: Κατὰ τὴν ἑρμηνεία τοῦ ὀρατορίου τοῦ Μπάχ “Τὰ Πάθη κατὰ Ἰωάννη” τὰ γνωστὰ Recitativi ἑρμήνευσε στὸ πρωτότυπο ἑλληνικὸ κείμενο τοῦ Εὐαγγελίου, καὶ σὲ βυζαντινὸ ἐκφωνητικὸ ὕφος ὁ Ἐπίκουρος Καθηγητὴς καὶ Πρωτοψάλτης κ. Ἀχιλλέας Χαλδαιάκης».

[7] Παραθέτω ἐδῶ, γιὰ τὴν ἱστορία τοῦ πράγματος, τὸ σχετικὸ χρονικὸ ποὺ μετὰ ταῦτα συνέταξα (βλ. καὶ http://www.sacredmusicinternationalcompetition.org/lang2/index.html):

Διοργανώθηκε καὶ φέτος, γιὰ 12η συνεχῆ χρονιά, ὁ ὑπὸ τὸν χαρακτηριστικὸ τίτλο «Ἱερὴ Μουσικὴ» διεθνὴς διαγωνισμός, ὁ μοναδικὸς διεθνῶς μουσικὸς διαγωνισμὸς ἀφιερωμένος σὲ μονωδοὺς τραγουδιστὲς ἱερῆς μουσικῆς ὅλων τῶν ἐθνικοτήτων καὶ θρησκειῶν. Ὁ διαγωνισμός, ποὺ πρωτοξεκίνησε τὸ ἔτος 2001 μὲ πρωτοβουλία τῆς Ἰταλίδας μουσικοῦ Daniela de Marco στὸ πλαίσιο τῶν μουσικῶν δραστηριοτήτων τῆς ἑδρευούσης στὴν Ἰταλία Εὐρωπαϊκῆς Ἀκαδημίας Μουσικῆς, ἀπευθύνεται σὲ νέους λυρικοὺς τραγουδιστές, γεννημένους μετὰ τὴν 1η Ἰανουαρίου 1976, ὡς μία εὐκαιρία ἀνάδειξης καὶ προώθησης τῶν καλλιτεχνικών δεξιοτήτων νέων ἑρμηνευτῶν τῆς ἱερῆς μουσικῆς, κυρίως τῆς δυτικῆς μουσικῆς παράδοσης. Ἡ ὅλη διοργάνωση τελεῖ ἤδη ὑπὸ τὶς αἰγίδες τοῦ Pontificium Concilium de Cultura καὶ τῆς Ὁμοσπονδίας τῶν ἀδελφοτήτων Diocesi d’ Italia, ποὺ συμμετέχουν στὴν τιμητικὴ ἐπιτροπὴ τοῦ διαγωνισμοῦ, μιὰν ἐπιτροπὴ ποὺ συμπληρώνουν πρέσβεις καὶ μορφωτικοὶ ἀκόλουθοι στὴν Ἁγία Ἕδρα καὶ στὴν Ἰταλικὴ Δημοκρατία.

Φέτος, ὁ διαγωνισμὸς πραγματοποιήθηκε ἀπὸ τὴν Τρίτη ἕως τὸ Σάββατο 6 ἕως 10 Νοεμβρίου 2012 στὴ Ρώμη. Περιελάμβανε τρεῖς διαδοχικὲς φάσεις, τὴν προκριματική, τὴν ἡμιτελικὴ καὶ βέβαια τὴν τελική. Τὶς σχετικὲς συμμετοχὲς ἀξιολογοῦσε εἰδικὴ κριτικὴ ἐπιτροπή, ἀπὸ ἐξέχουσες διεθνεῖς μουσικὲς φυσιογνωμίες, ἀποτελούμενη συγκεκριμένα ἀπὸ τοὺς ἑξῆς:

  • Ιoan Holender, καλλιτεχνικὸ σύμβουλο τῆς Metropolitan Opera τῆς Νέας Ὑόρκης καὶ τῆς Ὄπερας τῆς Βουδαπέστης καὶ πρώην καλλιτεχνικὸ διευθυντῆ τῆς Ὄπερας τῆς Βιέννης, ποὺ ἦταν καὶ ὁ πρόεδρος τῆς ἐπιτροπῆς.
  • Eva Maria von Wieser, καλλιτεχνικὴ σύμβουλο τῆς Ὄπερας τοῦ Σικάγο καὶ τῆς Ὄπερας τῆς Ρώμης.
  • Annete Andriesen, μετζο-σοπράνο καὶ διευθύντρια τοῦ διαγωνισμοῦ IVC στὴν Ὀλλανδία.
  • Catherine von Μutius, διευθύνουσα σύμβουλο τοῦ Μutius Concept στὸ Μόναχο.
  • Paolo Monacchi, καλλιτεχνικὸ διευθυντῆ τῆς Allegorica Opera Management στὸ Παρίσι.
  • Daniela de Marco, ἱδρύτρια καὶ καλλιτεχνικὴ διευθύντρια τοῦ ἐν λόγῳ διαγωνισμοῦ καὶ τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἀκαδημίας Μουσικῆς, καθὼς καὶ τοῦ Ensemble Celeste Armonia.

Εἰδικότερα: Ἡ προκριματικὴ διαδικασία ἔλαβε χώρα στὴ βασιλική τοῦ S. Lorenzo in Damaso στὴν Piazza della Cancelleria.

Τὴν Τρίτη 6η Νοεμβρίου, ἀπὸ ὥρα 9.30 τὸ πρωὶ μέχρι καὶ 18.00 τὸ ἀπόγευμα (μὲ μικρὴ μεσημβρινὴ διακοπή) ἔγιναν κάποιες ἀρχικὲς πρόβες τῶν διαγωνιζόμενων τραγουδιστῶν μὲ τὶς 2 πιανίστες ποὺ τοὺς συνόδευαν καθόλη τὴ διάρκεια τοῦ διαγωνισμοῦ, τὶς κυρίες Julia Grejtakova ἀπὸ τὴ Σλοβακία καὶ Kim Mi Hee ἀπὸ τὴ Ν. Κορέα.

Τὴν Τετάρτη 7η Νοεμβρίου, κατὰ τὸ ἴδιο ὡράριο, ξεκίνησε ἡ καθαυτὴν προκριματικὴ διαδικασία ἀκροάσεων τῶν διαγωνιζόμενων. Κάθε συμμετέχων παρουσιαζόταν ἐνώπιον τῆς κριτικῆς ἐπιτροπῆς καὶ ἑρμήνευε ἐπιλεγμένη μουσικὴ σύνθεση, εἰλημμένη –ὅπως ὁρίζει ἡ καταστατικὴ ἀπαίτηση τοῦ διαγωνισμοῦ– ἀπὸ τὸ ὑφιστάμενο ρεπερτόριο τῆς δυτικῆς ἱερῆς μουσικῆς (ἄριες, μοτέτα, ὀρατόρια, ὕμνους, προσευχὲς ἢ καὶ παραδοσιακὰ θρησκευτικὰ τραγούδια, μελοποιημένα σὲ δύο τουλάχιστον διαφορετικὲς γλῶσσες ἢ κατὰ δύο διαφορετικὲς χρονικὲς περιόδους). Αὐτὴ τὴ φάση τῆς διαδικασίας παρακολουθοῦσε εὐάριθμο μουσικὸ ἀκροατήριο, κυρίως συγγενεῖς καὶ φίλοι τῶν διαγωνιζόμενων καὶ φυσικὰ οἱ ἴδιοι οἱ μετέχοντες στὸν διαγωνισμό.

Τὴν Πέμπτη 8η Νοεμβρίου, κατὰ τὸ ἴδιο καὶ πάλι ὡράριο,  συνεχίστηκε ἡ προκριματικὴ φάση ἀξιολόγησης τῶν συνολικὰ συμμετεχόντων. Ὅπως κάθε χρόνο, ἔτσι καὶ φέτος ἡ συμμετοχὴ ἦταν ἀθρόα, μὲ πάνω ἀπὸ 100 συμμετέχοντες, προερχόμενους ἀπὸ 20 σχεδὸν διαφορετικὲς χῶρες (μὲ ἀξιοσημείωτη τὴν πλησμονὴ τῶν ἀσιατικῶν συμμετοχῶν). Τὸ ἀπόγευμα τῆς ἴδιας ἡμέρας ἡ κριτικὴ ἐπιτροπή, ἀφοῦ ἐπέδωσε σὲ κάθε συμμετέχοντα σχετικὸ τιμητικὸ καὶ ἀναμνηστικὸ δίπλωμα, ἀνακοίνωσε τὴν προκριματικὴ ἀξιολόγησή της, κατὰ τὴν ὁποία ἐπιλέχθηκαν γιὰ τὴ δεύτερη φάση, αὐτὴν τοῦ ἡμιτελικοῦ, 40 περίπου συμμετέχοντες.

Ἡ διαδικασία τοῦ ἡμιτελικοῦ ἔγινε κατὰ τὴν Παρασκευὴ 9η Νοεμβρίου, στὸν ἴδιο χῶρο καὶ κατὰ τὸ ἴδιο πρόγραμμα. Ἐδῶ κάθε συμμετέχων ἑρμήνευε πλέον, κατὰ τὴν κρίση ἢ ἀπαίτηση τῆς κριτικῆς ἐπιτροπῆς, δύο μουσικὲς συνθέσεις. Ἐμφανὴς ἦταν ἡ εὐγενὴς ἄμιλλα καὶ ὁ θεμιτὸς ἀνταγωνισμὸς μεταξὺ τῶν ὑποψηφίων, ὁρισμένοι τῶν ὁποίων (σύμφωνα καὶ μὲ ἐνδεικτικὲς σχετικὲς φωτογραφίες καὶ κυρίως χαρακτηριστικὲς ἠχογραφήσεις ἀπὸ τὴν ὅλη διαδικασία ποὺ ἐπισυνάπτονται παραρτηματικὰ στὴν παροῦσα ἔκθεση [βλ. εἰκόνες 1-6· πρβλ. ἠχογραφήσεις 1-2]) διακρίθηκαν σαφῶς τῶν ὑπολοίπων. Ἀργὰ τὸ ἀπόγευμα τῆς ἴδιας μέρας (καὶ μετὰ τὴν ἑσπερινὴ ἀκολουθία) ἡ ἐπιτροπή, ἀφοῦ καὶ πάλι ἐπέδωσε τιμητικὰ διπλώματα σὲ κάθε συμμετέχοντα στὴν ἡμιτελικὴ φάση, ἀνακοίνωσε τὰ ἀποτελέσματα τοῦ ἡμιτελικοῦ καὶ ξεχώρισε 14 συνολικὰ τραγουδιστὲς καὶ τραγουδίστριες ποὺ θὰ συμμετεῖχαν στὸν τελικὸ (Gala Concert) τοῦ διαγωνισμοῦ.

Ἀναμένοντας τὴν ἀνακοίνωση τῶν ἀποτελεσμάτων, μὲ ὅλους τοὺς συμμετέχοντες καὶ τοὺς συγγενεῖς τους, δὲν μποροῦσα νὰ μὴ παρατηρήσω τὴ διάχυτη γύρω μου αὔρα, τὴν μυστικὰ πλανόμενη στὴν ἀτμόσφαιρα ἐκείνης τῆς στιγμῆς: ἡ ὥρα τῆς ἀναμονῆς· αἰσθήματα ἀνάμικτα, μὲ κυρίαρχο ἐκεῖνο τῆς ἐλπίδας γιὰ δημόσια ἐπιβράβευση μιᾶς ἀέναης πορείας ζωῆς, μιᾶς πορείας ποὺ ἐπιφυλάσσει ἴσως περισσότερες ὀδύνες παρὰ χαρὲς καὶ βραβεῖα. Κάθε διαγωνισμὸς θέτει πάντοτε τὸ προαιώνιο ἐρώτημα καὶ διακύβευμα: πῶς ἡ ἐσωτερικὴ προσωπικὴ αἴσθηση κοινολογεῖται δημόσια καὶ πῶς αὐτὴ κρίνεται καὶ ἀποτιμᾶται. Ἡ ζωὴ τοῦ μουσικοῦ –τοῦ ἐπαγγελματία μουσικοῦ– εἶναι ζωὴ ἀσκητική· μὲ ἀτελείωτες ὧρες δοκιμῶν καὶ ἑτοιμασίας, ὡς βίωση μιᾶς ἄλλης μουσικῆς ἐσωστρέφειας, μὲ μιὰ πορεία μοναχικῆς σχεδὸν ἀφιέρωσης στὴν τέχνη ποὺ τάχθηκε –οἰκειοθελῶς ἢ καὶ ἄνωθεν–, μὲ στερήσεις –ἑκούσιες καὶ ἀκούσιες– προκειμένου νὰ προπαρασκευάσει τὸ σῶμα του ὡς φορέα καὶ ὄχημα καὶ δίαυλο τῆς μουσικῆς ποὺ ὑπηρετεῖ. Κρίνοντες καὶ κρινόμενοι συναντῶνται κατ’ αὐτὴν τὴν ὥρα ὡς συνταξιδιῶτες σὲ ἕνα ὑπὸ ἰδιότυπη ψυχολογία σαγηνευτικὸ ταξίδι, ἔστω καὶ σὲ δρόμο τραχὺ καὶ ἀνάντη, ὡς συναγωνιστὲς σὲ ἕνα ὡραῖο ἀγῶνα ἤθους καὶ συνέπειας καὶ καλλιέπειας, ὡς συνομιλητὲς σὲ ἕνα ἰδιότυπο, ἐσωτερικὸ καὶ ἐξωτερικό, διάλογο, μὲ κοινὸ συνεκτικὸ στοιχεῖο τὴν ἰδέα τῆς μουσικῆς, ποὺ ἀπὸ ἄυλη καὶ σχεδὸν ἀχειροποίητη καλεῖται νὰ μορφοποιηθεῖ ἀνθρωπίνως.

Τὸ Σάββατο 10 Νοεμβρίου 2012, καὶ ὥρα 8.30 μ.μ., στὴν βασιλικὴ τῶν ἁγίων δώδεκα Ἀποστόλων στὴν ὁμώνυμη πλατεῖα τῆς Ρώμης, ξεκίνησε ἡ τελικὴ φάση τοῦ διαγωνισμοῦ. Νωρίτερα, κατὰ τὸ πρωινό τῆς ἴδιας ἡμέρας, ἔγιναν ἐντός τοῦ ναοῦ δοκιμὲς καὶ ἑτοιμασίες γιὰ τὴν ἀρτιότερη ὀργάνωση τῆς ἐπίσημης τελετῆς καὶ κυρίως τὴ ρύθμιση τῶν τεχνικῶν λεπτομερειῶν κάλυψής της ἀπὸ τὰ ραδιοτηλεοπτικὰ μέσα (ὅλος ὁ διαγωνισμὸς μεταδιδόταν ταυτόχρονα ἀπὸ τὸν ἁρμόδιο διαδικτυακὸ τόπο τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἀκαδημίας Μουσικῆς, ἐνῶ ὁ τελικὸς ἠχογραφήθηκε καὶ μαγνητοσκοπήθηκε· ἀπὸ τὴ ζωντανὴ ἠχογράφηση θὰ κυκλοφορηθεῖ –ὅπως εἶναι πλέον ἔθος γιὰ τὸν συγκεκριμένο διαγωνισμό– σχετικὸς ψηφιακὸς δίσκος, ἐνῶ καὶ ὅλο τὸ πρόγραμμα θὰ μεταδοθεῖ ἀπὸ τὸ Radio Vaticana, κατὰ τὴν Κυριακὴ 18η Νοεμβρίου καὶ ὥρα 19.50· ἀκόμη, μαγνητοσκοπημένη ὅλη ἡ ἐκδήλωση θὰ προβληθεῖ ἐπίσης ἀπὸ τὸ δίκτυο Telepace, τὸ Σάββατο 24 Νοεμβρίου καὶ ὥρα 20.30). Τὸ βράδυ τοῦ Σαββάτου ἡ ἀπαστράπτουσα βασιλικὴ τῶν ἁγ. Ἀποστόλων ἦταν κατάμεστη ἀπὸ ἐπίσημους προσκεκλημένους, τουλάχιστον 20 πρέσβεις καὶ μορφωτικοὺς ἀκόλουθους, ἐκπροσώπους τῆς ρωμαιοκαθολικῆς ἐκκλησίας, φιλόμουσους καὶ συγγενεῖς τῶν διαγωνιζόμενων, ἀλλὰ καὶ τοὺς ὑπόλοιπους τῶν συμμετεχόντων στὸ διαγωνισμὸ ποὺ δὲν προκρίθηκαν στὴν τελική του φάση. Ὁ τελικὸς ξεκίνησε μὲ προλόγισμα τῆς καθηγήτριας Daniela de Marco καὶ ἀκολούθησε ἡ λαμπρὴ διαδικασία τοῦ διαγωνισμοῦ, ὅπου καθένας ἀπὸ τοὺς 14 διαγωνιζόμενους παρουσιαζόταν κατὰ τὴ σειρά του στὸ κοινὸ καὶ ἑρμήνευε (οἱ πλεῖστοι ἀπὸ στήθους) ἐπιλεγμένη μουσικὴ σύνθεση. Τὸ ἐπίπεδο ἦταν ἐξαιρετικὰ ὑψηλὸ καὶ ἡ ἀνταπόκριση τοῦ κόσμου, μὲ τὰ χειροκροτήματα καὶ τὶς χαρακτηριστικὲς στὸ ἰταλικὸ μουσικὸ κοινὸ ἐπιδοκιμασίες, ἐμφανὴς καὶ ἐγκάρδια. Κι ἐδῶ διακρίθηκαν ἐμφανέστατα καὶ ὑπερτέρησαν σαφέστατα ὁρισμένοι τῶν συνολικὰ διαγωνιζόμενων, ὅπως ἐνημερωτικὰ καταφαίνεται καὶ ἀπὸ ἐνδεικτικὲς σχετικὲς φωτογραφίες καὶ κυρίως χαρακτηριστικὲς ἠχογραφήσεις ἀπὸ τὴν ὅλη διαδικασία ποὺ ἐπίσης ἐπισυνάπτονται παραρτηματικὰ στὴν παροῦσα ἔκθεση [βλ. εἰκόνες 7-15· πρβλ. ἠχογραφήσεις 3-4].

Τὰ τελικὰ ἀποτελέσματα διαμορφώθηκαν, ἔπειτα ἀπὸ δίωρη περίπου διαδικασία, ὡς ἑξῆς:

  • 1ος νικητής: Yongho Choi, τενόρος ἀπὸ τὴν Ν. Κορέα, μὲ τὸ Requiem: Ingemisco τοῦ G. Verdi.
  • 2oς νικητής: Filippo Mineccia, κόντρα-τενόρος ἀπὸ τὴν Ἰταλία, μὲ τὸ Stabat Mater Mater: Eja Mater τοῦ Α. Vivaldi.
  • Τὴν 3η θέση μοιράστηκαν οἱ Τσέχες Lucie Hilscherova, ματζο-σοπράνο μὲ τὸ Stabat Mater: Inflammatus et accentus τοῦ Α.Dvorak, καὶ ἡ Veronika Holbova, σοπράνο μὲ τὸ Messiah: Rejoice Greatly, O Daughter of Zion τοῦ G.F.Händel.

Εἰδικὰ βραβεῖα ἐπίσης ἀποδόθηκαν καὶ στοὺς ἑξῆς:

  • Riccardo Pisani, τενόρο ἀπὸ τὴν Ἰταλία, μὲ τὸ Oratorio San Filippo Neri: Mio Gesu τοῦ A. Scarlatti.
  • Beatrice Mezzanotte, μετζο-σοπράνο ἀπὸ τὴν Ἰταλία, μὲ τὸ Salve Regina op. 67 n. 1 τοῦ Fauré.
  • Marcelina Beucher, σοπράνο ἀπὸ τὴν Πολωνία, μὲ τὸ Requiem op. 89: In memoria aeterna τοῦ A. Dvorak.

Κατὰ τὶς καταστατικὲς ἀρχὲς τοῦ διαγωνισμοῦ, τὸ 1ο βραβεῖο ἀντιστοιχεῖ σὲ ἀμοιβὴ 4.300 εὐρώ, συνοδευμένο ἀπὸ ἔπαθλο κύπελο καὶ σχετικὸ δίπλωμα· παράλληλα, ἐξασφαλίζει συμμετοχὴ σὲ 10 συναυλίες, ἰδιαίτερη προσωπικὴ ἱστοσελίδα στὸν διαδικτυακὸ τόπο www.celestearmonia.org καὶ 10 ἀντίτυπα τοῦ ψηφιακοῦ δίσκου ποὺ ἠχογραφεῖται ζωντανὰ κατὰ τὴ διεξαγωγὴ τοῦ τελικοῦ τοῦ διαγωνισμοῦ. Ἀντίστοιχα: τὸ 2ο βραβεῖο ἀντιστοιχεῖ σὲ ἀμοιβὴ 2.500 εὐρώ, συνοδευμένο ἀπὸ ἔπαθλο κύπελο καὶ σχετικὸ δίπλωμα· παράλληλα, ἐξασφαλίζει συμμετοχὴ σὲ 5 συναυλίες, ἰδιαίτερη προσωπικὴ ἱστοσελίδα στὸν διαδικτυακὸ τόπο www.celestearmonia.org καὶ 10 ἀντίτυπα τοῦ ἴδιου ψηφιακοῦ δίσκου· τὸ 3ο βραβεῖο ἀντιστοιχεῖ σὲ ἀμοιβὴ 1.200 εὐρώ, συνοδευμένο ἀπὸ ἔπαθλο κύπελο καὶ σχετικὸ δίπλωμα· παράλληλα, ἐξασφαλίζει συμμετοχὴ σὲ 5 συναυλίες, ἰδιαίτερη προσωπικὴ ἱστοσελίδα στὸν διαδικτυακὸ τόπο www.celestearmonia.org καὶ 10 ἀντίτυπα τοῦ ἴδιου ψηφιακοῦ δίσκου. Συνεκδοχικά, τὸ πρῶτο εἰδικὸ βραβεῖο (“Province of Rome”), ποὺ ἐπιδίδεται σὲ διαγωνιζόμενο διαμένοντα στὴν περιοχὴ τῆς Ρώμης, ἀντιστοιχεῖ σὲ ἀμοιβὴ 1.000 εὐρώ, συνοδευμένο ἀπὸ ἐγχάρακτη πλακέτα καὶ σχετικὸ δίπλωμα· παράλληλα, ἐξασφαλίζει συμμετοχὴ σὲ 5 συναυλίες, ἰδιαίτερη προσωπικὴ ἱστοσελίδα στὸν διαδικτυακὸ τόπο www.celestearmonia.org καὶ 5 ἀντίτυπα τοῦ ἴδιου ψηφιακοῦ δίσκου· τὸ δεύτερο εἰδικὸ βραβεῖο (“Oratorio”), ποὺ ἐπιδίδεται σὲ συμμετέχοντα ποὺ ἑρμήνευσε τμῆμα ὀρατορίου, ἀντιστοιχεῖ σὲ ἀμοιβὴ 500 εὐρώ, συνοδευμένο ἀπὸ ἐγχάρακτη πλακέτα καὶ σχετικὸ δίπλωμα· παράλληλα, ἐξασφαλίζει συμμετοχὴ σὲ 3 συναυλίες, ἰδιαίτερη προσωπικὴ ἱστοσελίδα στὸν διαδικτυακὸ τόπο www.celestearmonia.org καὶ 5 ἀντίτυπα τοῦ ἴδιου ψηφιακοῦ δίσκου· τέλος, τὸ τρίτο εἰδικὸ βραβεῖο (“Υoung Hope”), ποὺ ἐπιδίδεται στὸν νεαρότερο (τὸ πολὺ ἕως 24 χρονῶν) διακριθέντα καλλιτέχνη, ἀντιστοιχεῖ σὲ ἀμοιβὴ 500 εὐρώ, συνοδευμένο ἀπὸ ἐγχάρακτη πλακέτα καὶ σχετικὸ δίπλωμα· παράλληλα, ἐξασφαλίζει συμμετοχὴ σὲ 3 συναυλίες, ἰδιαίτερη προσωπικὴ ἱστοσελίδα στὸν διαδικτυακὸ τόπο www.celestearmonia.org καὶ 5 ἀντίτυπα τοῦ ἴδιου ψηφιακοῦ δίσκου.

Οἱ ὣς τώρα νικητὲς τοῦ διαγωνισμοῦ ἔχουν παρουσιαστεῖ σὲ μερικὰ ἀπὸ τὰ σπουδαιότερα διεθνῆ φεστιβάλ (ὅπως ἐκεῖνα τοῦ Σάλτσμπουργκ, τῆς Ρώμης κ.ἄ.), πρᾶγμα ποὺ ἀποδεικνύει τὶς εὐκαιρίες ποὺ παρέχει ὁ διαγωνισμὸς σὲ ἄξια νέα ταλέντα. Ἡ νικήτρια τοῦ περσινοῦ διαγωνισμοῦ, καταγόμενη ἀπὸ τὴν Ἀρμενία, ἀπέσπασε τὸ πρῶτο βραβεῖο ἑρμηνεύοντας (μονοφωνικὰ καὶ χωρὶς συνοδεία ὀργάνου) ἕνα παραδοσιακὸ ὕμνο πρὸς τὴν Παναγία, ἀπὸ τὴν λατρευτικὴ ἀρμενικὴ μουσικὴ παράδοση. Μὲ τὴν εὐκαιρία αὐτήν, συζήτησα διεξοδικὰ μὲ τὴν καλλιτεχνικὴ διευθύντρια τοῦ διαγωνισμοῦ, Daniela de Marco, τὸ ἐνδεχόμενο συμμετοχῆς σ’ αὐτὸν καὶ μονωδῶν ἑρμηνευτῶν τῆς ἀνατολικῆς μουσικῆς παράδοσης καὶ ἰδιαίτερα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς, μὲ ἐνσωμάτωση βέβαια καὶ τοῦ ἀντίστοιχου συνθετικοῦ ρεπερτορίου, πρᾶγμα ποὺ μέχρι σήμερα δὲν ἔχει πραγματοποιηθεῖ. Γεγονὸς εἶναι ὅτι ὑπάρχει ὄντως ἔντονο σχετικὸ ἐνδιαφέρον καὶ θὰ παραμείνουμε σὲ ἐπαφὴ καὶ ἐπικοινωνία γιὰ περαιτέρω διερεύνηση τοῦ ἐνδεχόμενου· πρὸς τὸ παρόν, πάντως, λόγῳ καὶ τῶν αὐτονόητων οἰκονομικῶν διαστάσεων τοῦ ζητήματος, ἀναζητοῦνται γενναιόφρονες χορηγοὶ γιὰ τὴν ὑπέρβαση τῶν σχετικῶν οἰκονομικῶν δυσπραγιῶν.

Σὲ κάθε περίπτωση, ἡ ἐμπειρία τῆς παρακολούθησης καὶ συμμετοχῆς στὸν παραπάνω περιγραφέντα διαγωνισμὸ ἱερῆς μουσικῆς ἀποτιμᾶται εὐχερῶς ὡς ἰδιαίτερα σημαντική, ἀπόλυτα διδακτικὴ καὶ πολλαπλῶς λυσιτελής, ὡς ἐμπειρία ποὺ σαφῶς οἰκοδομεῖ περαιτέρω προοπτικὲς διορθοδόξων καὶ διαχριστιανικῶν συνεργασιῶν ἐπὶ τῇ βάσει συγκριτικῶν μουσικολογικῶν ἀναζητήσεων. Ὁ ὑποφαινόμενος ἐκφράζει ὁλοθύμως καὶ ἐντεῦθεν τὴν εὐγνωμοσύνη του πρός τε τὴν Ἱερὰ Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ τὸν Μακαριώτατο Πρόεδρο αὐτῆς Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμο τὸν Β’ γι’αὐτὴν τὴν δαψιλῶς παρασχεθεῖσα εὐκαιρία…

[8] Βλ. https://www.youtube.com/watch?v=jQG4QMPt8rI &  https://www.youtube.com/watch?v=L3sF5CpU_Lo & https://www.youtube.com/watch?v=eH3_EbXMYf4&feature=youtu.be & http://www.diaskedasi.info/%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CF%8D%CF%83%CE%B1%CE%BC%CE%B5-%CE%B3%CF%81%CE%AC%CF%88%CE%B1%CE%BC%CE%B5/3801-zoe-tiganouria,-mousiki,-pandesia,-khpotheatro,-nikaias,-parastasi,.html

[9] https://www.youtube.com/watch?v=KZcyvpEhkEE & https://www.youtube.com/watch?v=_lAIFaazwnc

[10] https://www.youtube.com/watch?v=AIsK5qZ6-i8 &

https://www.youtube.com/watch?v=AVJMjaSCeG8 & https://www.youtube.com/watch?v=_1mu8-x05e0 &

http://www.pemptousia.gr/2015/03/to-terpnon-stin-epochi-tis-toulipas/ & http://www.benaki.gr/index.asp?lang=gr&id=203000001&sid=1487&utm_source=%CE%9C%CE%9F%CE%A5%CE%A3%CE%95%CE%99%CE%9F+%CE%9C%CE%A0%CE%95%CE%9D%CE%91%CE%9A%CE%97+-+Eguests&utm_campaign=c954679505-_16_31_5_20145_8_2014&utm_medium=email&utm_term=0_b2dbe81788-c954679505-52339909

[11] http://www.culturenow.gr/37916/h-kwnstantinoypolh-toy-dhmhtrioy-kantemir-synaylia-me-to-synolo-terpnon-sthn-agglikanikh-ekklhsia-agioy-payloy & http://www.pemptousia.gr/video/ellino-tourkiki-ieri-mousiki-prova-sinavlias/